Skip to main content

Maken is het mooist – Rolf Orthel en JTSZO leerlingen

By 8 oktober 2022Nieuws

Maken is het mooist

In zijn zeer persoonlijke en verhalende film onderzoekt Rolf Orthel (1936) het creatieve maakproces van musici, kunstenaars en acteurs: wat verbindt hen met hun werk, wat zoeken ze, hoe gaan ze te werk?

De essentie van het creatieve maakproces is een manier om met verbeelding, vrijheid en tranen om te gaan, ontdekt filmmaker Rolf Orthel in deze film, waarin hij ook terugblikt op zijn leven en carrière. Wie maakt onderzoekt, en leert zichzelf en anderen beter kennen. Orthel gaat op zoek naar de betekenis van het maken, met de werkelijkheid of de herinnering eraan als uitgangspunt en een treinreis als meanderend lint door de film. Want maken is het mooist.

We zien de eerste muzikale schreden van basisschoolleerlingen en jongeren van de Jeugdtheaterschool ZuidOost. Hij volgt regisseurs Carmen Lamptey en Nina Haanappel en de jeugdige spelers van de productie 030 en heeft daar een inspirerende en soms ontroerende impressie van gemaakt. We zien hoe de jongeren de voorstelling laten ontstaan, samen met de regisseurs. Ze zoeken op deze manier uit hoe de wereld in elkaar steekt. De opnames zijn momenten die hij tijdens het repetitieproces gefilmd heeft. Je ziet tijdens de lessen van 2+ peuters tot en met theater maken met jongeren tot 21 jaar dat het maakproces belangrijker is dan het uiteindelijke resultaat.

De samenwerking met de Jeugdtheaterschool ZuidOost is niet toevallig. Rolf Orthel vertelt dat hij in eerste instantie naar de educatieve afdeling van de Stadsschouwburg in Amsterdam was gegaan omdat hij ook iets met jongeren wilde doen. Maar ze wilden de garantie hebben dat het op TV zou komen (even terzijde, Rolf Orthel heeft al meer dan 12 films en 30 documentaires gemaakt en won in 2010 de Gouden Kalf Cultuurprijs).
“Via een achterdeur ben ik terecht gekomen bij JTSZO. Eerlijkheidshalve moet ik bekennen dat ik er nog nooit van gehoord had. Maar het voelde als een warm bad waar ik in viel. Met een groep willekeurige jongeren uit allerlei landen: Egypte, Polen, Portugal, Suriname en Nederland was ik getuige van het samen maken van een toneelstuk. Allemaal samen naar één doel toewerken met zoveel enthousiasme. En dat is meteen de essentie van de film: Maken is het mooist.”

De inzet van de jongeren is veel belangrijker dan het eindresultaat. Ze zijn aan het zoeken en het gaat om het plezier waar ze naar op zoek zijn. En hoe belangrijk is dan het resultaat? “Natuurlijk zitten er talenten tussen die aanleg hebben maar het gaat niet alleen om succes. Datgene wat je doet is op zich belangrijk. Je moet het voor jezelf doen. Want samen werken is een van de leukste dingen die je kunt doen. Natuurlijk geeft dat soms wrijvingen, dat hoort erbij. Maar persé de beste willen zijn is onzin.”

Tijdens zijn leven (hij is net 86 geworden) is hij nooit op zoek geweest naar het grote geld.
“Iemand gaat geen kunst beoefenen om rijk te worden, je moet er altijd iets bij doen om rond te kunnen komen zoals lesgeven en commerciële producties. Kunstenaars hebben het niet gemakkelijk maar geld verdienen mag nooit de motor zijn van het kunstenaarschap. Er zijn er maar een paar die het lukt en vaak worden ze pas gewaardeerd na hun overlijden.”

Wat talent met je doet, zien we in de film bij de jongeren van JTSZO, bij een conservatoriumstudent die oefent voor zijn afstuderen, bij het schilderen van een bijzonder zelfportret of het creëren van een spannend toneelstuk door Konvooi. Het toeval heeft Rolf Orthel bij kunstenaars en kunstenaars in wording gebracht die zo interessant zijn.

Hij laat zien hoe verbeelding, spel en plezier onderdeel zijn van het maakproces, maar ook hoe jonge kunstenaars hun ziel en zaligheid in hun kunst leggen, tegenslagen te verwerken krijgen, en ondanks alles volhouden. Hij laat zien dat zij en Orthel ondanks alles doorzetten en offers brengen om koste wat kost iets eigens neer te zetten.

Tot slot vertelt Rolf Orthel dat hij de jongeren en regisseurs van JTSZO nog wil vertellen dat hij hen misschien teleurgesteld heeft door maar 2 scènes van 5 minuten te gebruiken in de film. Het was een artistieke keuze maar om het goed te maken geeft hij toestemming om de interviews met 4 jongeren (Sona Abhelakh, Mathius Barsoum, Nancy Boutros, Julia Llewellyn) meteen te publiceren.
Bij deze!

Vanaf 3 november is de film “Maken is het mooist” te zien in de filmtheaters.